05.02.2025 г.

Тыдні беларускай мовы і літаратуры ў нашай гімназіі заўсёды з’яўляюцца яркай і запамінальнай падзеяй. Не стаў выключэннем і гэты, які прайшоў з 13 па 18 студзеня.

Да гэтага свята роднай мовы быў аформлены стэнд “Ад Каляд вельмі многа розных свят».

Прадметны тыдзень  пачаўся з радыёгазеты. Вучні пачулі інфармацыю пра народнае зімовае свята Каляды, а таксама анонс мерапрыемстваў, настроіліся на творчы лад.

 Цёплы, душэўны настрой надаў усяму тыдню першы дзень, які пачаўся з калядавання.

Па традыцыі ў гэтым тэатралізаваным прадстаўленні прымалі удзел вучні пятых класаў. У гэтым годзе калядоўшчыкі завіталі да вучняў пачатковых класаў. Удзельнікі загадвалі загадкі, выконвалі калядныя песні, жадалі дабра, багацця, хлеба і шчасця. Атрымалася весела і запамінальна.

У панядзелак, 13 студзеня, шасцікласнікі  прымалі  ўдзел  у пазакласным мерапрыемстве "Люблю цябе, Белая, Белая Русь".

Вучні 6 “В” праз палiтру фарбаў стварылі вобраз нашай Радзiмы.

Сіні колер. Нашай прыгожай зямлi людзi далi гучнае iмя — Паазер'е, або Азёрны край. У Беларусi каля 10 000 азёр. Самае вялiкае — возера Нарач. Другое па велiчынi — Асвейскае, на iм месцiцца самы вялiкi ў Беларусi востраў. Трэцяе па велiчынi — Дрывяты. Шмат яшчэ непаўторных азёр ёсць у нашай краiне: Доўгае, Свiр, Гiнькава i iншыя. Беларусь — уладарка i шматлiкiх рэк. Шасцікласнікі адгадвалі рэбусы_, у якiх схавалiся назвы рэк Беларусi.

Зялёны колер. Прырода. Вучні адзначылі, што ў нашай краiне, каб зберагчы прыродныя багаццi, створаны запаведнiкi, нацыянальныя паркi, заказнiкi. У 1925 годзе ў нашай рэспублiцы, каб зберагчы баброў, якiя на той час былi амаль знiшчаны_, быў створаны першы запаведнiк — Бярэзiнскi. Яшчэ ў Беларусi iснуюць Палескi радыяцыйна-экалагiчны запаведнiк, Купалаўскi мемарыяльны запаведнiк.

Белавежская пушча, Браслаўскiя азёры i Прыпяцкi запаведiк маюць статус нацыянальных паркаў. Iснуюць у Беларусi i заказнiкi: «Мiжазёрны» ў Браслаўскiм раёне, «Блакiтныя азёры» ў Мядзельскiм, «Ельня» ў Мiёрскiм.

Жоўты колер. Традыцыi i рамёствы нашага народа. Вучні прыгадвалі рамёствы. На  экране дэманстраваліся слайды з фотаздымкамi вырабаў народнай творчасцi.

Белы колер. Наша родная мова. Вучні адзначылі, што беларуская мова надзвычай багатая i выразная.  Прачыталі выказваннi знакамiтых паэтаў пра беларускую мову.

Чырвоны колер. Славутыя майстры слова. Гульня «Хто больш адукаваны?», падчас якой трэба было назваць як мага болей беларускiх пiсьменнiкаў і расказаць пра іх, выклікала ў вучняў асаблівую цікавасць.

 Напрыканцы мерапрыемства вучні адзначылі, што прагледзелi толькi некалькi старонак з жыцця нашай любiмай Бацькаўшчыны. А ёсць яшчэ гiстарычныя, навуковыя i iншыя старонкi. Удзельнікі прыйшлі да высновы, што будуць вывучаць багацце сваей краiны, любiць яе, ганарыцца ёю, каб кожны мог сказаць: "Люблю цябе, Белая, Белая Русь".

Вучні 9 “А” класа бралі ўдзел у інтэрактыўнай гульні-віктарыне “Калядны каляндар”, якая была прысвечана аднаму з самых важных свят для беларусаў – Калядам.

Вядучыя ў час мерапрыемства расказалі  пра Калядныя святы, пра асноўныя нацыянальныя стравы, якімі частаваліся нашы продкі падчас зімовых святак, пра занятак людзей у гэтыя святочныя дні,  загадалі загадкі пра зіму,  папрасілі па пачатку прыказкі назваць яе канцоўку, прапанавалі паслухаць песню “Ой, Калядачкі!”  у выкананні ансамбля “Песняры” і адказаць на пытанні  інтэрактыўнай гульні. Гэта была  не проста віктарына, а сапраўднае падарожжа ў мінулае нашай краіны з яе багатай гісторыяй і традыцыямі.

Вучні  падчас мерапрыемства атрымалі шмат новай і цікавай інфармацыі пра народнае свята Каляды, змаглі праявіць кемлівасць і эрудыцыю. Яны ўпэўніліся: колькі хараства, непаўторнасці мае наша мінуўшчына! Кожны зразумеў, што зберагчы яе, перадаць нашчадкам – гэта абавязак кожнага беларуса.  

У аўторак, 14 студзеня,  вучні 5 “А” класа прынялі ўдзел у моўным турніры “З родным словам круглы год”. Групы пяцікласнікаў спаборнічалі ў разгадванні метаграм, утварэнні новых слоў, складанні і тлумачэнні прыказак, пошуках адпаведнікаў рускім словам і да т. п.   Так, напрыклад, кемлівыя вучні без цяжкасцей назвалі словы, зашыфраваныя ў наступных метаграмах:

3 м расту я на градзе.

3 р я поўзаю ў вадзе.(МАК-РАК)

У лесе з б мяне шукаеш

I з прыемнасцю зразаеш.

Калі б на п заменіш —

Сцеражыся: захварэеш! (ГРЫБ - ГРЫП)

Але пераклад некаторых слоў на беларускую мову не для ўсіх аказаўся  лёгкім. Напрыклад, адкрыццём сталі словы ЖЫРАНДОЛЯ, ПАРЭНЧЫ.

Праз удзел у моўным турніры вучні  адкрылі новыя  грані роднай мовы, праявілі  творчыя здольнасці, прадэманстравалі свае веды. Як адзначылі ўдзельнікі, турнір  абудзіў у іх цікавасць да далейшага вывучэння беларускай мовы.

Вучні 7-х класаў разам з настаўнікамі арганізавалі відэапрагляд “Ад Каляд да Масленіцы”, дзе сямікласнікі змаглі пазнаёміцца з  рознымі формамі правядзення народных свят: калядныя сустрэчы «Добры вечар, шчодры вечар», тэатралізаваныя ўяўленні «Ідзе Каляда калядуючы», фальклорныя вячоркі «Адчыняем вароты — Масленіца ў госці прыйшла», велікодныя вячоркі «На святым тыдні», фальклорнае свята «А на Купалу рана сонца грала», абрады Зажынкі «Свята першага снапка», Дажынкі «Буслы ў небе — будзем з песняй і хлебам».

Відэапрагляд  стаў добрай нагодай яшчэ раз звярнуцца да нацыянальнай культуры, да яе вытокаў. Сямікласнікі даведаліся шмат цікавага і новага пра традыцыі сваёй Бацькаўшчыны.

У сераду, 15 студзеня, васьмікласнікі сталі ўдзельнікамі гульні-віктарыны “Знаўцы беларускай мовы”. Вядома, што гульня – найвышэйшая форма даследаванняў. Вось і  гімназісты даследавалі беларускую мову – багатую, мілагучную, гнуткую. Падбіралі да слоў сінонімы, тлумачылі перыфразы, разгадвалі крыптаграмы, адказвалі на пытанні з гісторыі развіцця беларускай мовы і г.д. Вучні прадэманстравалі трывалыя веды і жаданне ўдасканальваць узровень валодання роднай мовай.

Вучні 11 класаў бралі ўдзел у інтэрактыўнай гульні “Сваімі словамі”. Гульня складалася з 5 конкурсаў. Трэба было  да слова падабраць сваё слова, якое падыходзіць па сэнсе; выбраць з чатырох варыянтаў правільны; суаднесці фразеалагізмы і іх значэнне; апісаць слова на слайдзе па-беларуску, не называючы яго; прыгадаць аўтараў твораў па радках. Гульня спадабалася вучням, прайшла дынамічна і цікава.

У чацвер, 16 студзеня, вучні 10 “А” класа правялі Пысінскія чытанні. Імя магілёўскага паэта і журналіста Аляксея Пысіна, юбіляра 2025 года, павінна быць вядома кожнаму жыхару нашага горада. Аляксей Васільевіч сказаў пра вайну так, як ні адзін іншы магілёўскі паэт, і пра якога не без падстаў літаратурныя крытыкі кажуць, што ён як Быкаў у прозе. Дзесяцікласнікі чыталі вершы А. Пысіна “Балада Буйніцкага поля”, “Вузел”, “На схіле дня святла яшчэ даволі…” і інш.  Знаёмячыся з творчасцю класіка,  гімназісты аддалі даніну павагі знакамітаму паэту-земляку.

Творчая група  вучняў  7-х класаў завітала да вучняў пачатковых класаў  і прапанавала прыняць удзел у інтэрактыўнай праграме “Калядкі – зімовыя святкі”, у ходзе якой вучні 4-х класаў пазнаёміліся са  звычаем беларускага народа – правядзеннем свята Каляды. Гледачы разам з удзельнікамі  ўспомнілі, якія традыцыйныя стравы гатаваліся на гэтае свята, праспявалі песні, пазнаёміліся з адлюстраваннем галоўнага зімовага свята ў народным календары і творах мастацтва, адказалі на пытанні віктарыны, а таксама акунуліся ў свет загадкавых цудаў і павер’яў, што былі звязаны з шчадроўскімі гаданнямі. Падчас мерапрыемства ўсе знаходзіліся пад уражаннем панавання мінуўшчыны над надзённасцю.

У пятніцу, 17 студзеня, вучні шостых класаў паўдзельнічалі ў выставе малюнкаў  “Вясёлая зіма”. Падчас выставы шасцікласнікі не толькі паглядзелі малюнкі  і ілюстрацыі, але і прапанавалі свае работы, а таксама кароценька расказалі пра такую прыгожую пару года, як зіма, пра свае забавы ў гэты час. У многіх удзельнікаў выставы прагучала ў выказваннях шкадаванне, што зіма ў гэтым, 2025 годзе, пакуль што не вельмі радуе снегам і марозікам, што няма магчымасці пакатацца з горак на санках, зляпіць снегавіка, пагуляць у снежкі, збудаваць са снегу палац  ці крэпасць.

Акцыя “Снежная казка! Зіма беларуская!”

Светлая, белавокая, дрымотная, кудлатая, марозлівая, лагодная, звонкая, завейная, беласнежная, мяцелістая, завірушная, таямнічая, летуценная, казачная. Менавіта такія эпітэты выкарыстоўвалі шасцікласнікі, апісваючы зіму.

У суботу, 18 студзеня,  своеасаблівым завяршэннем Тыдня беларускай мовы і літаратуры стала мерапрыемства “Зямля мая, мая Радзіма”, якое аб’яднала вучняў 5-11 класаў.

Падчас мерапрыемства вучні чыталі на памяць вершы У. Караткевіча, Я. Янішчыц, А. Куляшова, Р. Барадуліна, П. Панчанкі, А. Пысіна; згадвалі славутыя мясціны нашай зямлі, якімі ганарыцца кожны беларус; прысвячалі сваёй Радзіме песні.

Напрыканцы мерапрыемства ўсе жадаючыя прынялі ўдзел у віктарыне, падчас якой вучні гімназіі прадэманстравалі добрае веданне роднай мовы, а таксама ўзбагацілі свае веды цікавымі і малавядомымі фактамі пра Беларусь і беларусаў.

26.10.2024 г.

Вялікае княства Сула

Ці добра мы ведаем гісторыю сваёй краіны?

Каб адказаць на гэтае пытанне,  дзевяцікласнікі падчас асенніх канікулаў наведалі інтэрактыўныпарк – музей сярэдневяковай гісторыі “Вялікае княства Сула”. Вандроўнікі ўбачылі стаянку старажытнага чалавека, язычніцкае капішча, старажытнаславянскае гарадзішча і млын, хатку знахаркі, Дзед-камень, які важыць каля 27 тон, наведалі палац Міндоўга, кнігарню і калегіум, Ратушу, майстэрню каваля і ганчара, пякарню, аптэку “Зёлкі”, Сульскую Вежу, сядзібу-музей Ленскіх, пракаціліся на лодцы варагаў – дракары, паслухалі старажытную музыку.

Вучні для сябе адкрылі новы свет, дзе знікае мяжа паміж матэрыяльным і духоўным, дзе аднаўляецца страчаная сувязь з нашым мінулым. Гэта падарожжа не толькі пазнаёміла дзевяцікласнікаў з гісторыяй нашай Радзімы, з багатай культурай беларускага народа, але і дало магчымасць адчуць гонар за сваю краіну.

12.10.2024 г.

11 кастрычніка вучні 9-х класаў “Магілёўскай гарадской гімназіі №1” наведалі этнаграфічны комплекс “Зялены гай”.

Гэты комплекс – сапраўдны горад майстроў, які складаецца з невялікіх рамесленых домікаў. Тут усе жадаючыя могуць бліжэй пазнаёміцца з традыцыйнымі рамёствамі беларусаў – ткацтвам, ганчарствам, плотніцтвам, а таксама могуць убачыць майстроў за сваёй справай, паспрабаваць самастойна зрабіць вырабы з гліны, лазы, ільну. У комплексе можна таксама набыць на памяць падарункі, абярэгі, сувеніры.

Вучні гімназіі наведалі ткацкую майстэрню, дзе ім падрабязна расказалі пра працэс стварэння традыцыйнага беларускага ручніка, пра арнамент і яго магічную сілу. Гімназісты пазнаёміліся з побытам беларускага народа, даведаліся пра абрады і традыцыі нашых далёкіх продкаў. Адметна тое, што ўся экскурсія праводзілася гаспадыняй ткацкай майстэрні па-беларуску. Экскурсія атрымалася цікавай і пазнавальнай.

23.09.2024 г.

Магілёўшчына  – жамчужына  Беларусі

Дняпроўскі край – зямля легенд і казак,

Дзе людзі ў дружбе хочуць жыць,

Зямля, з якой ад нараджэння звязан,

Зямля, якою трэба даражыць!

А. Канапелька.

Малая радзіма! Родная зямля! Мілы сэрцу край! Мая Магілёўшчына! Самы дарагі куток!

Менавіта каб бліжэй пазнаёміцца з непаўторнасцю родных мясцін,   вучні 9-х класаў 21 верасня здзейснілі віртуальную вандроўку  па малой радзіме “Магілёўшчына  – жамчужына  Беларусі” і наведалі бібліятэку імя Янкі Купалы.

Падчас гэтага падарожжа дзевяцікласнікі даведаліся пра герб Магілёўскай вобласці, пра значных дзеячаў  Магілёўшчыны (Георгія Канінскага, Пятра Мсціслаўца, Ота Шміта, Эдуарда Калманоўскага, Вітольда Бялыніцкага-Бірулі, Паўла Масленікава), пра гісторыю ўзнікнення назвы роднага горада, пра цудоўныя архітэктурныя будынкі і прыгожыя мясціны Магілёўшчыны. Напрыканцы сустрэчы вучні праявілі эрудыцыю і кемлівасць і адказалі на пытанні віктарыны.

Гэтая вандроўка дала магчымасць кожнаму ўдзелініку адчуць гонар за сваю малую радзіму.

05.09.2024 г.

Дні беларускага пісьменства ўжо шмат гадоў праводзяцца ў розных гарадах Беларусі для папулярызацыі найлепшых традыцый нацыянальнай культуры і друкаванага слова. Свята прымаюць гістарычныя і культурныя цэнтры, з якімі звязана жыццё вядомых дзеячаў краіны. 

Традыцыя святкавання Дня беларускага пісьменства ўзнікла ў 1994 годзе, калі 28 жніўня ў Полацку ўпершыню прайшлі мерапрыемствы ў гонар Дня беларускага пісьменства і друку. З гэтага моманту свята атрымала асабліва шырокі размах і падтрымку на самым высокім узроўні.

Сталіцамі маштабнай урачыстасці раней ужо станавіліся Полацк, Тураў, Навагрудак, Нясвіж, Орша, Пінск, Заслаўе, Мсціслаў, Мір, Камянец, Паставы, Шклоў, Барысаў, Смаргонь, Хойнікі, Ганцавічы, Глыбокае, Быхаў, Шчучын, Рагачоў, Іванава, Бялынічы, Копыль. У 2023 годзе юбілейны, XXX Дзень беларускага пісьменства праходзіў у Гарадку.

Трыццаць першы раз фестываль адзінства друкаванага слова, літаратуры і народа адбыўся ў Івацэвічах – прыгожым гарадку, які ўзнік на месцы шляхецкага маёнтка і стаў адным з самых прывабных гарадоў Брэстчыны.

Івацэвічы рыхтаваліся да прыёму гасцей: упрыгожваліся цэнтральныя вуліцы і гарадскі Дом культуры, каля яго ўстанавілі кампазіцыю «Дзеці лясной школы», якая ўяўляе сабой хлопчыка і дзяўчынку з партызанскага атрада, якія чытаюць, і дэманструе, што нават у цяжкія часы дзеці цягнуліся да ведаў. Каля цэнтральнай бібліятэкі з’явілася зона адпачынку з цікавым арт-аб’ектам, а на плошчы — новы фантан. Яшчэ адзін падарунак да свята — арт-аб’ект «Лунаючыя кнігі» каля будынка цэнтральнай раённай бібліятэкі імя П. Пестрака. Кампазіцыя ўяўляе сабой дзесяць разгорнутых, нібыта лятаючых кніг з выказваннямі і імёнамі вядомых беларускіх літаратурных дзеячаў. Лунаючыя кнігі сімвалізуюць вечны рух думак, якія аўтары захоўваюць на старонках сваіх твораў.

Для Івацэвічаў гэтыя дні сталі яркімі, насычанымі і незабыўнымі. Свята аб’яднала жыхароў і гасцей горада павагай да такіх простых адвечных сімвалаў духоўнасці, як кніга і слова.